นั่งอย่างไรให้ห่างไกลโรคกระดูกสันหลัง

การนั่งผิดท่าเป็นเวลานานๆ ไม่เพียงแต่ทำให้เกิดอาการปวดหลัง แต่ยังสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหมอนรองกระดูก หรือ ที่เรียกว่า หมอนรองกระดูกเคลื่อน หรือ หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ได้เช่นกัน

นพ.พร นริศชาติ แพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลเอส สไปน์ เผยว่า เมื่อท่าทางที่นั่งไม่เหมาะสมทำให้กระดูกสันหลัง และหมอนรองกระดูก ต้องรับแรงกดทับอย่างไม่ถูกต้องในระยะเวลานานๆ อาจนำไปสู่ปัญหาหมอนรองกระดูกเสื่อม หรือ การเกิดอาการหมอนรองกระดูกเคลื่อนที่มีผลต่อการทำงานของเส้นประสาท

สำหรับสาเหตุที่การนั่งผิดท่าทำให้เกิดโรคหมอนรองกระดูก ได้แก่ การกดทับหมอนรองกระดูก การนั่งในท่าที่ไม่เหมาะสม เช่น นั่งค่อมหลัง หรือ โน้มตัวไปข้างหน้า จะทำให้เกิดแรงกดทับหมอนรองกระดูกที่อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังในลักษณะที่ไม่ถูกต้อง ซึ่งจะทำให้หมอนรองกระดูกเสื่อมสภาพเร็วขึ้น หรือ เกิดการเคลื่อนตัวออกจากตำแหน่ง ทำให้เกิดอาการปวดหลัง หรือ อาจไปกดทับเส้นประสาทได้

กระดูกสันหลัง และหมอนรองกระดูก ไม่อยู่ในแนวตรงการนั่งในท่าที่ทำให้กระดูกสันหลังโค้ง หรือ ไม่ตรง เช่น การนั่งเอียงตัวไปข้างหนึ่ง หรือ โน้มตัวไปข้างหน้า จะทำให้หมอนรองกระดูกไม่สามารถรองรับแรงกดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้เกิดการเสื่อมสภาพหรือการยุบตัวของหมอนรองกระดูก

การนั่งนานเกินไป หากนั่งในท่าเดิมเป็นเวลานาน โดยไม่เปลี่ยนท่าทางหรือยืดเส้นยืดสาย จะทำให้กล้ามเนื้อหลังตึงเครียด และทำให้หมอนรองกระดูกต้องรับแรงกดจากการนั่งผิดท่าเป็นเวลานาน ซึ่งอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการหมอนรองกระดูกเคลื่อนหรือเสื่อมสภาพ

การกดทับเส้นประสาท เมื่อหมอนรองกระดูกเกิดการเคลื่อนหรือเสื่อมสภาพ การกดทับที่หมอนรองกระดูกอาจไปกดทับเส้นประสาทที่อยู่ใกล้เคียง ทำให้เกิดอาการปวดหลังที่ร้าวลงไปถึงขา (เรียกว่า Sciatica) หรืออาการชาและอ่อนแรงของขา

เมื่อหมอนรองกระดูกเสื่อม อาจทำให้เกิดอาการปวดหลังส่วนล่าง ซึ่งอาจเป็นอาการที่รุนแรงหรือเรื้อรัง

หากหมอนรองกระดูกเสื่อมจนกดทับเส้นประสาท อาจทำให้เกิดอาการชา หรืออ่อนแรงในขา หรือแม้กระทั่งการเดินลำบาก ส่วน อาการปวดที่ร้าวลงขา (Sciatica) เป็นอาการที่พบได้บ่อยเมื่อหมอนรองกระดูกเคลื่อนหรือเสื่อมสภาพ โดยจะทำให้เกิดการกดทับเส้นประสาทที่ลงไปยังขา

วิธีป้องกันการเกิดโรคหมอนรองกระดูกจากการนั่งผิดท่า

นั่งในท่าที่ถูกต้อง ควรนั่งให้หลังตรงและไม่ค่อมไปข้างหน้า ปรับความสูงของเก้าอี้ให้ขาทำมุม 90 องศา และเท้าติดพื้นโดยไม่ยกเข่าหรือโน้มตัวไปข้างหน้า

เปลี่ยนท่าทางบ่อยๆ ควรเปลี่ยนท่าทางหรือยืนขึ้นเดินทุกๆ 30-60 นาที เพื่อป้องกันการเกิดความตึงเครียดในกล้ามเนื้อหลังและหมอนรองกระดูก

ออกกำลังกายและยืดเหยียด การออกกำลังกายเพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อแกนกลาง (Core muscles) และการยืดเหยียดกล้ามเนื้อหลังจะช่วยให้กระดูกสันหลังแข็งแรงขึ้น และลดความเสี่ยงจากการเกิดโรคหมอนรองกระดูก

เลือกเก้าอี้ที่รองรับหลังได้ดี ควรเลือกเก้าอี้ที่มีการรองรับส่วนเอวอย่างดี เพื่อช่วยให้กระดูกสันหลังไม่อยู่ในท่าทางที่ผิด และช่วยลดแรงกดทับที่หมอนรองกระดูก

หลีกเลี่ยงการนั่งในท่าเดิมนานๆ ควรลุกขึ้นยืดเส้นยืดสาย หรือทำการยืดเหยียดร่างกายทุกครั้งที่นั่งทำงานนานๆ เพื่อช่วยให้กระดูกและกล้ามเนื้อไม่ถูกกดทับ

People, sports, fitness, strength and endurance concept. Stylish brunette athletic girl in sportswear exercising in spacious hall by the window, doing elbow plank on green yoga mat on wooden floor

อย่างไรก็ตาม การนั่งผิดท่าเป็นเวลานานอาจทำให้เกิดโรคหมอนรองกระดูกหรือกระทบต่อกระดูกสันหลังและเส้นประสาทได้ การนั่งในท่าที่ถูกต้อง และการเคลื่อนไหวเป็นประจำ เช่น การยืดเหยียดหรือเปลี่ยนท่าทางบ่อยๆ จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดปัญหาดังกล่าวได้ครับ หากมีอาการปวดหลังเรื้อรัง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและการรักษาที่เหมาะสม.